Help! Wat is nou wat? Waar moet ik beginnen? Over hoe je luiers moet kiezen schreef ik deze blog:
Als je begint met te kijken naar wasbare luiers kun je nogal overdonderd raken door het grote aanbod en de termen vliegen je om de oren. Gelukkig zijn er aantal zeer behulpzame sites met uitleg en aanwijzingen.
Wasbaarwonderland.nl, Nappys.nl en kaatjekatoen.nl zijn sites waar ik veel van geleerd heb en die ik echt aanraadt om door te spitten.
Er zijn dus verschillende soorten luiers met bijbehorende afkortingen. Ik probeer zo min mogelijk afkortingen te gebruiken omdat het de leesbaarheid vergroot, maar zal ze hier toch benoemen en voor jullie op een rijtje zetten welke mogelijkheden er allemaal zijn:
Boosters: eigenlijk zijn dit niet meer dan lapjes stof, meestal aan elkaar genaaid in een strook. Ze zijn vaak gemaakt van een bepaald soort stof met bepaalde eigenschappen. Boosters worden ook wel inleggers genoemd.
Inlegvel:
Niet te verwarren met de boosters. Inlegvellen zijn gemaakt van vochtdoorlatend materiaal en bedoeld om poep op te vangen of te voorkomen dat zalf of creme van de billen op de luier terecht komen (dit zou er namelijk voor kunnen zorgen dat de luiers niet meer absorberen).
De meeste inlegvellen zijn gemaakt van biologisch afbreekbaar materiaal watweggegooid kan worden. Soms wordt aangegeven dat ze kunnen worden doorgespoeld in de wc, maar hiervoor breken ze eigenlijk te langzaam af, dit kan voor nare verstoppingen zorgen.
Fleece inlegvellen zijn bedoeld voor een droog gevoel, vastere ontlasting kan hiervan makkelijk in de wc geschud worden of los worden uitgespoeld. De fleece inlegvellen van baby’s die nog geen vast voedsel eten kunnen gewoon worden uitgespoeld in een voorwas in de wasmachine, hun ontlasting lost nog helemaal op in water.
Stoffen:
Microvezel absorbeert heel snel maar bij druk werkt het als een spons en druk je het geabsorbeerde vocht er zo weer uit. Microvezel heeft een soort weerhaakjes en mag daarom niet direct tegen de huid gebruikt worden.
Hennep absorbeert juist langzaam maar wel ontzettend veel in verhouding. Je hebt van Hennep minder stof nodig om meer te absorberen. Dit is prettig als je pakket anders veel te dik wordt. Hennep is wel stugger dan de meeste andere stoffen. Het wordt eigenlijk altijd gecombineerd met een andere stof zoals katoen waardoor het minder stug is.
Bamboe is meestal gecombineerd met een wat synthetischer materiaal, alleen bamboe zou niet werken. Bamboe absorbeert goed en is daarom favoriet luiermateriaal. Daar komt nog bij dat bamboe snel groeit en daarom ecologisch ook aantrekkelijker is. Al schijnt het dan de verwerkingsprocessen nog niet allemaal erg ecologisch zijn.
Katoen is goed verkrijgbaar in vele vormen. Katoenfleece, badstof, geweven, gebreid. Er zijn volledig katoenen luiers en boosters, strikluiers, hydrofielen en oogjesluiers zijn bijvoorbeeld meestal van katoen. Nadeel is wel dat katoen niet altijd even ecologisch verantwoord is en dat wel ecologisch katoen gelijk weer een stuk duurder is.
Wol wordt meestal niet gebruikt in de luier zelf, hoewel het ook wel vocht kan absorberen stoot het van nature juist ook vocht af. Ook geeft het een mooi luchtig isolerend laagje wat je koel houdt in de zomer en warm in de winter. Wol wordt daarom juist wel gebruikt in overbroekjes over de luier heen. Sommige mensen zweren bij het wolbroekje, anderen denken bij wol alleen maar aan het geprik en gekriebel. Niet iedereen vindt dat je dierlijke producten als wol moet gebruiken. Wol moet bovendien meestal met de hand gewassen worden.
Zijde ken ik niet voor in de luiers maar ik heb gelezen dat het als inlegger gebruikt kan worden voor de heel gevoelige huid en een droog gevoel. Zijde moet wel met de hand gewassen worden.
Pul is een stof met een laagje kunststof aan de binnenkant. Deze stof is zo gemaakt dat het vocht tegenhoudt maar wel luchtdoorlatend is. Daarom wordt pul veelal gebruikt om overbroekjes van te maken.
Overbroekje:
Een overbroekje is niets meer en niets minder dan een waterafstotend broekje wat om de luier heen kan worden gedaan om te zorgen dat de boel niet gaat lekken. Overbroekjes kunnen van pul, wol of fleece gemaakt zijn.
Ook in de vorm verschillen ze. Je hebt optrekoverbroekjes die je als een luierbroekje aantrekt over de luier heen. Je hebt ook overbroekjes die je sluit als een luier met klittenband of drukknoopjes. Die laatste bevatten vaak flapjes om boosters, hydrofielen of prefolds achter te doen. Sommige systemen bevatten drukkertjes om van het systeem een snap-in-one systeem te maken. Wolbroekjes zijn van zichzelf niet waterdicht, ze moeten worden behandeld mat lanonine om ze waterafstotend te maken.
Wolbroekjes zijn wat dikker maar wel lekker zacht en zeer goed lekdicht (mits goed gelanoliseerd), daarom worden ze vaak over de nachtluier gebruikt.
Lanoliseren:
Lanoliseren is het behandelen van wollen overbroekjes met lanoline. Dit doe je om te zorgen dat ze waterafstotend worden. Lanoline is wolvet, na het lanoliseren voelt je broekje (aan de binnenkant vooral) vet aan. Bij het dragen komt dit vet deels op de huid van de baby, dit maakt de huid heerlijk zacht. Heel soms blijken kinderen allergisch te zijn voor wolvet maar dit komt nauwelijks voor.
Strikluier: een gebreide katoenen luier die van te voren gevouwen kan worden. Voor pasgeborenen gebruik je de newbornvouw en voor oudere kinderen gebruik je ze andersom. Voor de allerkleinsten is alleen de luier genoeg, oudere kinderen hebben meer absorptie nodig, hiervoor stop je extra ‘boosters’ bij de luier.
Voorgevormde luier:
Deze luiers staan bekend als het meest lekproof in combinatie met een overbroekje. Zonder overbroekje worden ze bijna niet gebruikt, voorgevormde luiers bevatten namelijk alleen absorberend materiaal en geen materiaal wat vocht tegenhoudt.
Een voorgevormde luier heeft de vorm van een luier en bestaat dus voornamelijk uit absorberend materiaal. Ze sluiten met klittenband of drukknoopjes en zijn in allerlei soorten en maten te krijgen. Daarnaast moet je dus nog een overbroekje gebruiken wat er voor zorgt dat het vocht wat is opgenomen door de luier niet doorslaat naar de kleertjes.
Pocketluier:
Een pocketluier is een overbroekje met een laagje (meestal) fleece aan de binnenkant, in dit laagje zitten een of twee openingen, deze worden gebruikt om boosters in te schuiven voor de absorptie. Pocketluiers kun je van te voren klaarmaken en ze vervolgens bij een luierwissel in 1 keer om doen. De buitenste laag van een pocketluier is van pul gemaakt, dit is een ademende maar vocht tegenhoudende laag.
Helaas staan pocketluiers wel bekend om hun lekgevoeligheid. Dit gaat zowel om ontlasting als om urine. Meer boosters en ander soort boosters zouden dit gedeeltelijk kunnen oplossen. Echter door de vorm blijft het een gevoelig systeem.
Hydrofiel
Hydrofielen worden aangeraden aan elke ouder, ze zijn bruikbaar voor ontzettend veel dingen. Als spuugdoek, handdoek, dweil, zonnescherm, je kunt het zo gek niet bedenken. Ze worden echter bijna niet meer gebruikt waar ze ooit voor bedoeld waren, als luiers! Terwijl dit wel heel goed kan. Een hydrofiele luier kan van te voren gevouwen worden en bij een verschoonbeurt dus gelijk omgedaan worden. Er bestaan vele verschillende soorten vouwen voor verschillende doeleinden. Zo heb je de pickmanfold, de origamivouw en de vliegervouw maar ook de padfold. Bij deze laatste vouw vouw je de luier in een rechte lap die precies in het overbroekje past. Zo kun je de hydrofiel gebruiken als booster of als luier. Gevouwen luiers worden tegenwoordig niet meer dicht gedaan met veiligheidsspelden zoals vroeger maar met een boingo of snappi. Dit zijn een soort krammetjes die de uiteinden van de luier bij elkaar haken zodat het goed blijft zitten. Hyderofiele luiers zijn over het algemeen van 100% katoen. Er zijn ook hydrofiele luiers met bamboe, maar deze behouden de vorm minder goed waardoor ze minder handig zijn als luier (dan heb je ineens een rechthoekig stuk stof wat je moet vouwen in plaats van vierkant.
Over de gevouwen hydrofielluier moet nog wel een overbroekje.
Snappi/boingo:
Deze kunnen gebruikt worden om gevouwen luiers (prefolds, oogjesluiers en hydrofielen) dicht te doen in plaats van de vroeger gebruikte veiligheidspelden. Snappies en boingo’s zijn elastisch met aan de uiteinden een setje krammetjes of tandjes die zich in de luier haken en de boel zo bij elkaar houden. Snappies hebben 3 van deze uiteinden, boingo’s hebben er twee.
Oogjesluier:
Oogjesluiers zijn vaak wat dikker en stugger dan hydrofielen en hebben een soort oogjesvormen door de manier van weven. Ze nemen over het algemeen ook wat meer op dan de gewone hydrofiel. Verder werken ze hetzelfde als de hydrofielen.
Prefold:
Dit zijn luiers waar in het midden een baan met veel lagen stof zit en aan de buitenkant wat minder lagen stof. Bijvoorbeeld 4 lagen aan de buitenkant en 8 aan de binnenkant.
Deze kunnen zowel in trifold (in drieën gevouwen) als als luier gevouwen worden gebruikt. Prefolds kunnen van verschillende soort stof gemaakt zijn, soms ook combinaties van stof. Bamboe en katoen bijvoorbeeld of helemaal van katoen. Ook hennepkatoen prefolds bestaan.
All-in-one/aio
Dit zijn veruit de simpelste luiersystemen. Ze werken als een wergwerpluier, je doet ze in één keer om en in één keer af en in de was. De droogtijd van AIO’s kan wel vrij lang zijn doordat er veel lagen stof in zitten. De meeste luiers hebben daarom wel flappen die omgevouwen kunnen worden of in de luier gestopt kunnen worden. De absorptie van AIO’s is minder makkelijk aan te passen dus voor kleine baby’s kan een one size nog veel te dik zijn en bij grotere baby’s kan het zijn dat ze te weinig absorberen. In de laatste geval lukt het vaak wel om er nog een booster bij te doen. Deze luiers staan over het algemeen bekend als lekgevoelig en dat is ook mijn eigen ervaring maar misschien ben ik verwend met lange periodes tussen de verschoningen door de tweedelige luiers die ik gebruik.
De aio luiers zijn verhoudingsgewijs vaak vrij prijzig, dit komt ook omdat overbroekje en absorberende deel een geheel zijn en na elke luierwissel in de was moeten.
Snap-in-one/Sio
Snap-in-one-luiers zijn luiers waar in een overbroekje een absorberend deel geklikt kan worden. Deze zijn er in ontzettend veel soorten en maten. Van heel simpel een platte booster die met een drukknoopje of twee drukknoopjes in het overbroekje geklikt kan worden tot meer ingenieuze systemen met elastiek aan de randjes en extra boosters die weer aan de luiers vastgeklikt kunnen worden. Bij deze systemen is het heel erg afhankelijk van het systeem hoe lekgevoelig het is en of de overbroekjes dubbele lekgootjes hebben bijvoorbeeld.
Hybride luiers
Dit is een vrij onbekend systeem waarbij een overbroekje gebruikt kan worden om een wasbaar absorberend deel in te klikken/leggen maar ook om een wegwerp absorberend deel in te doen. De wergwerp boosters/luiers zijn verhoudingsgewijs wel vrij duur, maar op deze manier is het mogelijk om heel gemakkelijk te wisselen tussen wegwerp en wasbaar, bijvoorbeeld onderweg of op vakantie. G-diaper is zoń hybride systeem en ook Grovia heeft een hybride systeem.