Alles wat je moet weten over het wassen en drogen van wasbare luiers

Een van de meest belangrijke dingen bij het gebruiken van wasbare luiers is natuurlijk hoe je ze wast. In dit artikel zet ik de belangrijkste dingen voor jullie op een rij:

Samenvatting

Ik begin gewoon maar gelijk met de samenvatting, wil je meer weten dan kun je daarna altijd nog de rest lezen. Het is eigenlijk niet al te ingewikkeld. Je gebruikt inlegvellen om poep op te vangen, met name wanneer je kindje bijvoeding krijgt en de ontlasting vaster wordt. Dit inlegvel gooi je weg of je ‘wipt’ de poep er af. Vervolgens gooi je de luier in de emmer tot het tijd is om een luierwas te draaien. Ideaal gezien doe je dit maximaal na 3 dagen. Je gooit je wasnet met de luiers en al in de wasmachine en je doet een koude voorwas met een beetje wasmiddel en wat (blauwe) biotex. Daarna draai je een hoofdwas op 60 graden met wasmiddel gedoseerd voor bevuilde was met een schep blauwe biotex en dan laat je de luiers drogen. Als ze droog zijn vouw of klik je ze weer in elkaar, inlegvelletje er op en dan begint het verhaal weer van voor af aan. Zo simpel kán het zijn. De uitgebreidere beschrijving van de keuzes en do’s en don’ts komt nu!

Hoe doe je dat met poep?

De meeste mensen die voor het eerst over wasbare luiers horen moeten gelijk denken aan de poep. Want hoe doe je dat met poep? En is dat niet vreselijk vies, die poep in de machine?

De eerste maanden als je kind alleen nog maar melk drink is de ontlasting meestal erg dun. Er bestaan allerlei soorten inlegvellen om poep op te vangen, maar tegen die hele dunne ontlasting zijn die niet opgewassen. Vooral borstvoedingspoep staat er om bekend om alle kanten op te spuiten. Maar gelukkig is dat niet zo heel erg, die poep lost prima op in water en blijft dus niet in de machine hangen maar wordt keurig weggespoeld als je de juiste wasroutine gebruikt (daarover later meer).

Als je kindje bijvoeding krijgt wordt de ontlasting langzamerhand vaster en komen er steeds meer niet wateroplosbare stukjes in. Als die stukjes heel klein zijn is dat niet zo erg, dat spoelt wel weg maar stevige poep rechtstreeks in de machine gooien is niet zo handig, dat vindt je dan later weer terug tussen de rubbers bij je deur bijvoorbeeld of het blijft in je luier hangen. Daarom heb je voor die periode inlegvellen om bovenop in de luier te leggen. Deze inlegvellen absorberen in principe niet en zijn vocht doorlatend maar de ontlasting blijft er op liggen. Als je kindje dan gepoept heeft kun je het inlegvelletje er uit halen en de luier in de luieremmer gooien zonder de poep. Een klein beetje poep er naast is niet zo erg en kan wel mee in de machine, een echte drol dus niet.

Er zijn inleggers van fleece waar je de ontlasting zo van af zou kunnen wippen, mits vast genoeg. Helaas zijn veel ouders niet gezegd met kindjes die zulke mooie vaste drollen draaien en dan is fleece wellicht wat minder prettig. Wil je toch fleece gebruiken dan kun je met wc-papier het ergste er af vegen en daarna de fleece-inlegger in de was doen. Er zijn ook mensen die de inlegger even in de wc houden en doorspoelen zodat de poep er af wordt gespoeld door de kracht van het water. Ik zelf zie het nog niet helemaal voor me, of juist wel eigenlijk, inclusief natte handen, een druipende inlegger met natte poep en dat soort dingen, maar ik heb gelezen dat het bij veel mensen prima werkt. Een nadeel van fleece is dat het voor sommige kinderen te broeierig is en bovendien komen er in de was microplastics vanaf wat weer belastend kan zijn voor het milieu. Een voordeel is wel dat dit een van de weinige materialen is waar kinderen een droog gevoel door houden.

TIP: van een oud (micro)fleecedekentje kun je met gemak inlegvellen knippen in de maat die je fijn vindt. Zorg er wel voor dat het fleece niet te dik is, microfleece is het meest geschikt. Bij IKEA zijn goedkoop microfleece dekentjes te koop. Ze hoeven niet afgewerkt te worden. Dus knippen en klaar!

Daarnaast zijn er ook vele soorten wegwerp inlegvellen te koop. Ze variëren in grootte, zachtheid en materiaal. Zo verkoopt Kaatje Katoen inlegvellen van papier maar er zijn ook inlegvellen van viscose, bamboe en cellulose.  Op sommige verpakkingen staat dat de inlegvellen door het toilet gespoeld mogen worden. Dit is natuurlijk reuze handig maar wordt over het algemeen toch afgeraden. Inlegvellen die per ongeluk (of expres) in de was belanden blijven vaak nog vele wasbeurten heel, ze kunnen daardoor wel heel goed hergebruikt worden bij alleen plas, maar helaas breken ze dus niet af in het riool waardoor ze voor grote verstoppingen kunnen zorgen. Daarnaast zijn sommige inlegvellen 100% biologisch afbreekbaar en andere inlegvellen voor bijvoorbeeld maar 80%.
Deze inlegvellen verschillen ook qua maat onderling vaak nogal.

Welke soort inlegvellen je gebruikt hangt dus af van de leeftijd van je kind, de voeding van je kind (en dus de ontlasting van je kind) en je persoonlijke voorkeuren.

Soms geeft ontlasting wel vlekken, de luiers zijn dan fris en schoon gewassen maar toch zitten er van die lelijke vlekken. Deze vlekken zijn puur van de kleurstof uit de ontlasting en gaan er meestal heel goed uit als ze nat in de zon gelegd worden. Hierover schreef ik ook deze blog: https://nog1ding.nl/poepvlekken/

Wasmiddel

Een volgend belangrijk punt is het wasmiddel. Op The Cloth Diaper Files staat een mooi overzicht over waar je op moet letten en welke wasmiddelen geschikt zijn. Ik deel het hier graag met jullie want het heeft weinig zin om het wiel opnieuw uit te vinden http://www.theclothdiaperfiles.nl/wasmiddelen/.
Hoofdpunten zijn in elk geval dat het wasmiddel minder dan 5% zeep moet bevatten, er geen wasverzachter aan toegevoegd moet zijn en zowel enzymen als oppervlakte actieve stoffen bevat. Verder wordt afgeraden optische bleekmiddelen te gebruiken waardoor een wasmiddel voor de witte was af valt.

Veel ecologische wasmiddelvarianten vallen ook af. Er zijn op de site van The Cloth Diaper Files overigens wel ecologischere wasmiddelen die ‘goedgekeurd’ zijn maar waar ik wel veel slechte ervaringen over heb gelezen. Klok bijvoorbeeld is zo’n wasmiddel. Echter staan tegenover die slechte ervaringen ook een hele hoop goede ervaringen van mensen die er al jaren mee wassen dus dat maakt het lastig om de juiste te kiezen. Over AH puur heb ik wel vooral positieve dingen gelezen. Maar er zijn natuurlijk een hoop variabelen waardoor het mis kan gaan, het wasmiddel is er één uit het rijtje.

Er bestaan ook speciale luierwasmiddelen maar die schijnen vaak duur en helemaal niet zo geschikt te zijn. Zo is Potion bijvoorbeeld het wasmiddel van Totsbots maar dit bevat veel te weinig oppervlakte actieve stoffen om de luiers goed schoon te kunnen wassen. Ook het wasmiddel van Bambino mio heeft hetzelfde probleem. De vraag is natuurlijk ook of een fabrikant er bij gebaat is als de luiers ontzettend lang mee gaan. Dit is natuurlijk speculatie, maar ik vind het wel opvallend.
Neutral is overigens een andere opvallend wasmiddel wat ik even wil noemen. Vaak wordt aangeraden babykleertjes de eerste keren daarmee te wassen. Toen mijn eerste zoon als pre-dysmatuur op de neonatologie lag werd dit zelfs met klem aangeraden. Je zou dus denken dat dit een fijn wasmiddel is om de luiers mee te wassen maar er zit veel te veel zeep in en bovendien is voor vieze poep- en plasluiers toch wel wat grover geschut nodig.

Naast het gewone wasmiddel wordt ook vaak geadviseerd om blauwe biotex te gebruiken. Dit is een waskrachtversterker en wordt dus extra toegevoegd aan de was.

Pul overbroekjes wassen

Losse overbroekjes die gebruikt worden voor een sio (snap-in-one) of tweedelig systeem hoeven niet na elk gebruik in de was gedaan te worden. Zo lang er geen poep in zit en ze niet onfris ruiken kun je ze eigenlijk gewoon gebruiken. Ik zelf gebruik meestal 4 of 5 verschillende en gooi ze na een paar dagen dan wel in de was. Soms is dat een beetje willekeurig omdat ik tussendoor ook broekjes in de was gooi waar poep op is gekomen en dan weer nieuwe pak, maar daarom gooi ik ze gewoon in de was soms, anders zou ik een hele administratie bij moeten houden wat ik wanneer in gebruik heb genomen.
Op overbroekjes staat vaak dat ze op 40 graden gewassen moeten worden maar op veel anderen staat weer dat 60 graden goed is. Ik was al mijn Pul overbroekjes gewoon mee op 60 graden, dan kan ik ze gewoon in de luieremmer gooien en hoef ik ze niet uit te zoeken als ik ga wassen (en die stinkende waszak gelijk in de machine wil gooien). Ik heb nog geen enkele keer problemen gehad en lees ook vaak dat veel andere mensen dit ook doen zonder problemen.
Ik ken ook mensen die de overbroekjes met de hand wassen omdat ze toch nauwelijks vies worden en bovendien snel drogen.
Pul overbroekjes doe ik nooit in de droger, ze zijn gelukkig heel snel droog.
Een andere optie zou natuurlijk zijn om de overbroekjes bij de gewone was te gooien als er geen poep op zit en ze bijvoorbeeld met de babykleertjes mee te wassen. Ik ben echter groot voorstander van geen gedoe, dus pul broekjes, gewoon allemaal lekker op 60 graden wassen.

 

De luierwas voorbereiden

Wanneer je de luier af doet na gebruik is het handig om een aantal dingen gelijk te doen. Hoewel dit ook wel een beetje een persoonlijke keus is:
– Luiers en overbroekjes met klittenband moeten dichtgedaan worden of, als er wastabs zijn moet je de haakkant van het klittenband daaraan vastplakken.
– Zoals eerder besproken moet je zorgen dat er geen vaste poep in de wasemmer terecht komt en daarna dus in je wasmachine.
– Gebruik je een pocketluier dan kan het handig zijn om de boosters er even uit te halen en bij snap-in-ones om de inleggers los te klikken.
– Ik vouw met name poepluiers altijd even een beetje dicht zodat niet de volgende luier op je open poepluier terecht komt en er zo onnodig overal vlekken op komen. Dit gaat dan vooral om de dunne ontlasting van hele jonge baby’s.

Bij veel luiers merk je bij het wassen al snel wat handig en niet handig is. Alles aan elkaar geplakt met klittenband als je niet goed sluit bijvoorbeeld. Maar ook of een vaste inlegger goed uit je all-in-one luier komt en of de boosters vanzelf uit je pocketluier vallen tijdens het wassen. Sommige luiers kunnen prima in elkaar blijven zitten omdat ze door het gedraai en geschud vanzelf losgaan. Andere luiers kunnen ook gedeeltelijk losgemaakt worden. Het snap-in-one systeem van Close pop-in is daar een voorbeeld van. Er zitten gewone drukkertjes en grijze drukkertjes. Als je de gewone drukkertjes losmaakt dan bestaat de luier uit 1 lange sliert die goed schoongewassen kan worden. Het netst is overigens om ze helemaal los te maken. Zo voorkom je ook dat de drukkers lam worden.

Strikluiers hebben lintjes die in de was nogal de neiging hebben om in de knoop te raken. Sommige mensen maken bij het in de was doen er vast een strik of knoopje in, anderen gebruiken een Ikea klem die je ook kunt gebruiken om zakjes dicht te klemmen. Ik heb zelf nooit alleen maar strikluiers in de was, dan valt het meestal wel mee. Als het niet mee valt dan gooi ik mijn strikluiers in de droger, daar kunnen ze prima tegen en vaak ontwarren de droge lintjes zich dan vanzelf.

De vieze luiers kun je in een luieremmer gooien. Die zijn er in allerlei soorten en maten luieremmers. Zelf heb ik twee luieremmers van de Hema, anderen gebruiken de grote Patrul bakken van Ikea of bijvoorbeeld de extra grote afsluitbare luieremmer van totsbots. Best een mooi ding, maar in de praktijk heb ik zelfs de losse deksels van mijn emmers er af liggen omdat ik de luier er graag zo in wil kunnen mikken.
In de luieremmer kun je een waszak of wasnet gebruiken. Ik vind persoonlijk een wasnet heel erg handig, die van Little Lamb passen perfect in mijn standaard emmer en eventueel ook wel in een wat grotere emmer nog.

 

Wasroutine


Wasroutine is een term die veel gehoord wordt in wasbare luierwereld. Wat er mee bedoeld wordt is hoe je je luierwas altijd doet. Het is belangrijk om een goede wasroutine te hebben om te voorkomen dat luiers bijvoorbeeld toch viezer zijn dan ze lijken en vuil gaan opstapelen maar bijvoorbeeld ook om te voorkomen dat er zich mineralen opstapelen in de luiers.

Over wat de juiste wasroutine is verschillen de meningen maar over het algemeen is dit wat wordt aangeraden:

  1. Eerst een voorwas met koud water en centrifugeren. Koud water omdat de eiwitten die in urine en ontlasting zitten dan niet stollen en zich hechten aan de stof maar weggespoeld kunnen worden. Een ander voorbeeld van een vlek die met koud water moet worden uitgespoeld is bloed, dit is ook vanwege het stollende effect van warmte waardoor de vlek er juist minder goed uit gaat.
    Het centrifugeren is belangrijk omdat het vuile water dan ook daadwerkelijk uit de luiers gaat en wordt weggespoeld. Anders blijft dat in de luiers in de machine en doe je vervolgens je hoofdwas in vuil water. Daarom is een wasprogramma met ingebouwde voorwas vaak minder geschikt want dan wordt er niet gecentrifugeerd.
    Bij de voorwas doe je een klein beetje wasmiddel en een schepje blauwe biotex om de het eerste vuil los te weken en weg te laten spoelen.
  2. Vervolgens doe je een hoofdwas. Deze was doe je heet, liefst op 60 graden want onder die temperatuur worden ziektekiemen en schimmels niet gedood. Er zijn ook mensen die op 40 graden wassen en nooit problemen hebben, maar theoretisch zou dat dus wel voor problemen kúnnen zorgen. Er zijn ook mensen die op 40 graden wassen en eens in de zoveel tijd op 60 graden.
    Omdat het om poep en plas gaat kies ik voor 60 graden en heel af en toe was ik een keer op 90 graden. Zoals toen ik een tijdje terug op vakantie in een andere machine moest wassen en de luiers er lang niet zo fris uit waren gekomen als anders.
    De hoofdwas doseer je voor zwaar bevuild wasgoed en je kijkt ook naar de hardheid van het water in jouw omgeving. Hoe harder het water hoe meer wasmiddel. Als je een machine met een grotere trommel hebt dan standaard moet je ook meer wasmiddel gebruiken. Al met al gaat er best wel een dot wasmiddel in, als je maar goed doseert is dat niet erg. Hoewel er ook best wat mensen al jaren hun luiers wassen met minder wasmiddel dan voorgeschreven meet ik zelf altijd de dosering af die wordt aanbevolen op de verpakking.
    Daarnaast gebruik ik ook bij de hoofdwas een flinke schep blauwe biotex.
  3. Het schijnt ook belangrijk te zijn hoe vol je machine is met de luierwas. Helemaal aangedrukt vol is te veel, maar heel leeg is ook minder goed omdat de was ook schoon wordt door de wrijving van andere was er overheen. Een goed gevulde trommel is dus een aanrader. Als ik eigenlijk iets te weinig luierwas heb dan gooi ik er na de voorwas nog andere 60-graden was in. Onderbroeken, handdoeken en dat soort dingen. Ik kies voor een programma wat naderhand centrifugeert op een hoge snelheid (zoals 1400 toeren) zodat het vuile water er echt zo veel mogelijk uit is.

Was drogen

Zelfs voor het drogen van de luierwas bestaan een soort ongeschreven richtlijnen. Zo gooien de meeste mensen hun luiers niet in de droger. Daar zijn verschillende redenen voor. De eerste is de ecologische reden, een droger kost energie, energieverbruik is belastend voor de aarde en het milieu en dus een reden om zo energieneutraal mogelijk te leven.
Ik ben echter ook van mening dat het allemaal een beetje leuk moet blijven met het huishouden dus ik gebruik de droger wel, al probeer ik, zeker met mooi weer, de was lekker buiten te hangen aan de droogmolen. De overbroekjes gaan nooit in de droger, deze zijn gevoeliger voor hitte en slijtage. Als de pul-laag gaat lekken dan hang je want dan wordt de boel dus nat. Wat ik in de winter meestal wel in de droger gooi zijn strikluiers, prefolds, billendoekjes en fleece inlegvellen, die laatste zijn eigenlijk al nagenoeg droog als ze uit de was komen, maar net niet voldoende om ze gelijk op te kunnen bergen. Ook de zelfgenaaide hennepkatoen boosters gooi ik af en toe in de droger omdat ze nogal stug worden van drogen aan de lijn. Maar het is vast psychisch dat ik denk dat mijn baby dat dan fijner vindt want ik heb hem nog nooit horen klagen over het verschil tussen droogtrommelgedroogde boosters en waslijngedroogde boosters.
Ook wordt afgeraden om de luiers direct bij of op een warmtebron te drogen, het gaat er dan vooral om dat het niet al te heet is, als je je handen er plat op kunt leggen kan het niet zo veel kwaad.
Ik hang dus bijna alle luiers en toebehoren te drogen. In de winter aan een wasrek en in de zomer in de tuin aan de droogmolen. Of als ik het op mijn heupen krijg vanwege de vlekken van poep hang ik mijn was ook wel eens ’s winters buiten zodat de vlekken verbleken.
Ook bij het ophangen zijn er een aantal zaken om op te leggen. Voorgevormde luiers, overbroekjes en sommige inserts van snap-in-one luiers zijn voorzien van elastieken voor het beter aansluiten. Elastieken die te lang achter elkaar uitgerekt worden verliezen langzaam hun rekbaarheid. Daarom is het verstandig om de luiers niet aan 1 kant op te hangen maar over twee draadjes van het wasrek of de waslijn te hangen op de plek waar het elastiek zit (in het midden meestal). Natte luiers kunnen zwaar zijn en als je ze dan aan een kant met een wasknijper vastmaakt komt er nog aardig wat rek op de elastieken. Zelf hang ik de overbroekjes altijd op dezelfde manier op met de binnenkant naar boven want die binnenkant is het natst. De waszakken die ik af en toe mee was draai ik altijd even binnenste buiten en probeer ik zo op te hangen dat ze open hangen en zo goed kunnen drogen aan alle kanten.

 

Wol

Er bestaan ook verschillende soorten wollen overbroekjes. Dit is een hele andere tak van sport maar kan ik hier niet onbenoemd laten. Wollen overbroekjes moeten namelijk niet meegewassen worden in de machine en zéker niet met de normale luierwas. Beweging, warmte en zeep zorgen er namelijk voor dat wol enorm krimpt en gaat vervilten. Wollen overbroekjes moeten dus met de hand gewassen worden en daarna behandeld met lanoline om weer waterafstotend te worden.

 

Dont’s

Er zijn een aantal dingen die echt niet hoeven of zelfs schadelijk zouden kunnen zijn.

  • Extra water gebruiken of extra spoelen na het wassen. Hierdoor kunnen zich mineralen ophopen in je luier waardoor deze minder goed functioneert. Het verhaal er achter heeft te maken met waterhardheid en kalkvorming en het wasmiddel wat je normaal daarvoor gebruikt maar al weggespoeld is na de hoofdwas. Het is ook echt niet nodig, na een voorwas en een hoofdwas zijn de luiers echt wel schoon. Zo niet, dan kun je beter nog een keer een was draaien mét wasmiddel.
  • Wasverzachter gebruiken. Dit laat namelijk een laagje achter op de vezels waardoor ze minder goed kunnen absorberen. Dan heb je dus luiers die heerlijk zacht zijn maar niet meer doen wat ze moeten doen, namelijk vocht opnemen.
  • Voorweken. Vroeger werden katoenen luiers vaak na het gebruik in de week gezet totdat ze gewassen konden worden. Dit wordt echter tegenwoordig niet meer aangeraden. Sommige vezels kunnen daar slecht tegen, zoals bijvoorbeeld bamboe. Bovendien blijft waterdicht materiaal zoals pul veel langer goed als het niet vochtig bewaard wordt. Tegenwoordig zijn de wasmiddelen en wasmachines zo goed dat het ook echt niet meer nodig is.
  • Te veel wasmiddel gebruiken. Als je altijd je wasmiddel overdoseert dan kunnen wasmiddelresten zich opbouwen in je luier. Hierdoor kan de luier stug worden.
  • Azijn gebruiken. Dit kan Pul aantasten en bamboe, waar veel luiers en boosters van gemaakt zijn, kan er niet goed tegen.
  • Bij gebruik van een vette zalf of creme op de billen geen inlegger gebruiken. Oftewel, gebruik altijd een inlegvelletje als je iets vets op de billen van je baby smeer, de luiers kunnen anders waterafstotend worden op die plekken en dat is nou net niet de bedoeling van luiers.
  • Wasnoten of zelfgemaakt wasmiddel gebruiken. Voor kleding is dit natuurlijk prima, maar voor de zwaar bevuilde luiers is dit bij lange na niet sterk genoeg of het bevat veel te veel zeep wat een film legt over de vezels waardoor ze niet meer goed opnemen.

 

Strippen

Nee dit gaat niet over het uitkleden van je baby maar over de luiers. Soms ruiken luiers naar ammoniak of natte hond of krijgen kinderen ineens steeds maar weer uitslag van de luiers. Dit komt vooral voor als je niet de juiste wasroutine hanteert. Luiers strippen is best wel grof geschut en bepaald niet de beste behandeling voor je luiers. Maar als ze anders niet meer bruikbaar zijn kan strippen een manier zijn om weer fris te kunnen beginnen. Met een nieuwe wasroutine zal het daarna dan hopelijk ook niet nodig zijn om nogmaals te strippen.
Het recept voor strippen staat goed uitgelegd op de site van The cloth diaper files: http://www.theclothdiaperfiles.nl/hoe-strip-je-wasbare-luiers/

Overigens heb ik een tijdje meegelezen op een Engelstalige Facebookgroep van The Lighthouse kids company, een merk van onder andere wasbare luiers, daar werden ook veel tips uitgewisseld en daar werd gezegd dat strippen alleen zin heeft als je luiers knisperig zijn geworden door mineralenopbouw. Welk recept ze daar voor het strippen gebruiken en of dat anders is dan dat van The Cloth Diaper Files (wat weer vertaald is uit het Engels) weet ik niet, maar ze zeiden dus dat vuil er niet uit ging met strippen, alleen de mineralen opbouw (build up). Een interessante kanttekening en iets om in je achterhoofd te houden.

 

 

2 reacties

  1. marijn zegt:

    Hai!
    Dank voor de uitgebreide uitleg. Ik heb de Totsbots bamboozles, en volgens de site van totsbots wordt er sterk afgeraden met enzymen te wassen (en die zitten er heel veel in blauwe biotex). Hun eigen wasmiddel potion zou het beste zijn. Ik weet nu niet goed wat te doen.
    Ik wil de bamboe luiers niet laten slijten.

    Overigens kan ik de link van The Cloth Diaper Files niet klikken zonder op een site over Ali B te komen ;-).

    Ook Google kent de site niet, wellicht facebook?

    Ik hoop op geruststelling; ook bamboe kan je wassen met poederwasmiddel en biotex.
    Dank!

    • nog1ding zegt:

      Hoi, sorry voor de late reactie, totsbots raadt dat inderdaad af, maar over het algemeen zeggen zelfs de wasbare luierwinkels dat het waarschijnlijk beter is ze echt goed te wassen. Ik heb onze eigen totsbots bamboozles niet heel vaak gewassen maar nooit problemen ervan gemerkt. Ik zou denk ik toch kiezen voor gewoon wassen zoals de rest gewassen wordt, beter schone luiers die iets sneller slijten dan vieze luiers die heel blijven?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *